Kronika
Lata 1922 - 1939 Utworzenie Akcji Katolickiej
23-12-1922
Akcja Katolicka swymi korzeniami sięga drugiej połowy XIX wieku, a swoją dojrzałą postać, jako czynna forma uczestnictwa świeckich w apostolacie hierarchicznym Kościoła, osiągnęła za pontyfikatu papieża Piusa XI. Przeszedł on nawet do historii jako „papież Akcji Katolickiej”. To jego encyklika „Ubi arcano Dei” z 23 XII 1922 r. i list „Quae nobis” z 13 XI 1928 r. dały początek Akcji Katolickiej jako stowarzyszeniu świeckich w oparciu o struktury Kościoła i w ścisłej współpracy z hierarchią kościelną. Za jego pontyfikatu Akcja Katolicka powołana została do działania w Polsce.
08-1926
Encyklika Piusa XI „Ubi arcano Dei” wskazała na Akcję Katolicką jako organizację zdolną przeciwstawić się wrogom wiary i Kościoła. Apostolstwo świeckich stało się wówczas ważnym elementem w działaniach polskiego Kościoła. W rezultacie w sierpniu 1926 r. w Warszawie miał miejsce Zjazd Katolicki poświęcony wychowaniu młodzieży i kształtowaniu rodziny chrześcijańskiej. Skierował on do Episkopatu Polski petycję o zorganizowanie w całym kraju Ligi Polskiej. Apel ten motywowano faktem, że „Akcja Katolicka dotychczas w Polsce jeszcze nie jest jednolicie prowadzona i nie jest zespolona”. W odpowiedzi poszczególni biskupi polscy wydali listy pasterskie powołujące Ligę Katolicką w swoich diecezjach.
1929
Utworzona została Komisja Episkopatu dla Akcji Katolickiej. W jej skład weszli kard. A. Hlond - przewodniczący, kard. A. Kakowski, kard. A. S. Sapieha, abp A. Szeptycki i od 1930 r. bp S. Adamski. Jej celem była koordynacja spraw związanych z powstaniem i rozwojem Akcji. Konferencja Episkopatu przeanalizowała stan religijny w Polsce i na początku 1929 r. był już gotowy tymczasowy projekt ustroju AK (brano pod uwagę typ włoski). Podręcznik Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży; Zespół red
24-11-1930
Episkopat eryguje Naczelny Instytut Akcji Katolickiej (NIAK) z siedzibą w Poznaniu. Pierwszym jego dyrektorem został bp S. Adamski. Prezesem NIAK został A. Bniński (1930-38), naczelnym asystentem kościelnym Akcji Katolickiej mianowano bpa W. Dymka. Patronem Akcji Katolickiej został św. Wojciech, zaś główna uroczystość doroczna ustanowiona została w święto Chrystusa Króla. Centralnym organem prasowym był ukazujący się od 1931 r. „Ruch Katolicki.”
27-11- 1930
Statut Akcji Katolickiej ułożył bp S. Adamski. Statut ten został zatwierdzony 27 listopada 1930 r. przez Papieża Piusa XI. Był to jedyny, poza Włochami, statut krajowy, za którym stał autorytet papieża. Statut był jednolity dla całego kraju i stał się podstawą do powstania Akcji Katolickiej w poszczególnych diecezjach. Podręcznik Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży; Zespół red.
28-30-- 04-1930
Akcja Katolicka w Polsce mogła formalnie rozwijać się zaledwie przez 9 lat (1930-1939). Na posiedzeniu we wrześniu 1929 r. Komisja Prawna Episkopatu Polski postanowiła założyć w Poznaniu główną centralę polskiej Akcji Katolickiej. Decyzję o formalnym utworzeniu Akcji Katolickiej podjęła Konferencja Episkopatu odbyta w dniach 28-30 IV 1930 r. w Poznaniu. Opracowany Statut, który jedyny obok włoskiego, został zatwierdzony najwyższym autorytetem Papieża Piusa XI w dniu 27-11- 1930 r., był jednolity dla całego kraju i stał się podstawą do powstania Akcji Katolickiej w poszczególnych diecezjach. W budowaniu struktur przyjęto model włoski stowarzyszenia oparty na czterech stanach: mężczyźni, kobiety, młodzież męska, młodzież żeńska. W ciągu niespełna 10 lat swej działalności stała się silnym ruchem skupiającym zarówno elity inteligencji katolickiej, jak i licznych przedstawicieli środowisk rzemieślniczych i chłopskich. Tuż przed wybuchem II wojny Akcja Katolicka liczyła około 750 tys. członków, a samo stowarzyszenie zajęło znaczące miejsce w życiu społecznym ówczesnej Polski. Po zakończeniu drugiej wojny światowej Akcja Katolicka nie została reaktywowana, a system totalitarny uniemożliwił swobodną działalność również innym stowarzyszeniom i organizacjom.
1930
"W Polsce realizacją postulatów katolicyzmu społecznego zajęła się istniejąca od 1930 r. Akcja Katolicka. Organizacja ta stawiała sobie kilka celów. Przede wszystkim chciała się zająć upowszechnianiem idei „apostolstwa świeckich”. Świeccy mieli działać w łączności z hierarchią kościelną i pod jej kierownictwem. Duchowni mieli być doradcami w sprawach wiary i obyczajów, ale szeroką inicjatywę pozostawiano świeckim członkom Akcji Katolickiej. Mieli oni zdobywać wiedzę religijną i doświadczenie w bractwach i sodalicjach, a następnie – jako światli i świadomi katolicy – zwracając się do ludzi należących do różnych grup społecznych, dążyć do odbudowania ich wiary i naprawy obyczajów. Zadaniem członków Akcji było także zapoznawanie się z sytuacją ekonomiczną najuboższych i podejmowanie prób przekształcenia stosunków społecznych w duchu zasad ewangelicznych". Studia Włocławskie 10 (2007) Irena Żabińska
„Ogarnięcie ludu Akcją Katolicką w Polsce nie będzie trudne, gdyż lud jest tu przeważnie religijny, ale autentyczne apostolstwo, przemienianie rodziny i społeczeństwa dogłębnie nie będzie łatwe. Tego musi się podjąć inteligencja, a jej wiara i religijność często bywa chwiejna i powierzchowna. "Dlatego inteligencja, kierownicy Akcji Katolickiej, musi najpierw pracować nad swoim pogłębieniem wiary i wiedzy religijnej, musi uczestniczyć w praktykach religijnych i rekolekcjach zamkniętych i dopiero, gdy w nich samych dokona się przemiana, będzie mogła pracować nad ludem” M. S k a r ż y ń s k a, Akcja Katolicka, „Ziemianka Polska”, 1932, nr 2
"Teologiczne Towarzystwo Naukowe Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku rozpoczęło prowadzenie w okresie Adwentu i Wielkiego Postu (w piątki) publicznych wykładów, zazwyczaj w gmachu seminarium włocławskiego, dla inteligencji miasta Włocławka. Wykłady te pomyślane były przeważnie jako systematyczny kurs obejmujący grupę powiązanych ze sobą tematów. W ich organizowanie włączył się Diecezjalny Instytut Akcji Katolickiej, rozumiano bowiem, że praktyczna działalność katolików świeckich nie może przynieść spodziewanych korzyści bez teoretycznej i naukowej podbudowy, bez znajomości teologii, filozofii chrześcijańskiej i katolickiej nauki społecznej. Doceniali to także sami świeccy, gromadząc się dość licznie (80-120 osób) na wykładach." Ks. Kazimierz Rulka Teologiczne Towarzystwo Naukowe Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku
Miesięcznik _Ligi Katolickiej_ 1931-1
19-02-1931
Biskup włocławski erygował Diecezjalny Instytut Akcji Katolickiej we Włocławku. Erygując Instytut Pasterz diecezji zgodnie z kan. 1489–1494 KPK oraz art. 16 konkordatu z 1925 r. nadał mu osobowość prawną. W myśl dekretu erekcyjnego Diecezjalny Instytut Akcji Katolickiej miał działać zgodnie z artykułami Statutu Konstytucyjnego Akcji Katolickiej. Natomiast w swojej wewnętrznej działalności miał rządzić się dołączonym do dekretu erekcyjnego regulaminem. W tym samym dniu biskup Radoński zatwierdził regulamin dla Parafialnej Akcji Katolickiej. Powyższy regulamin określał obowiązki asystenta kościelnego, obowiązki i zadania zarządu oraz skład Parafialnej Akcji Katolickiej. /inf. KS. JANUSZ BORUCKI- 12(2009),/ Biskup Karol Mieczysław Radoński zwolennik Akcji Katolickiej, powołał pismo „Wskazania Akcji Katolickiej”.
1931-1937
W latach 1931–1937 Asystentem Kościelnym Diecezjalnej Akcji Katolickiej był Ks. Bolesław Kunka - kanclerz Kurii Diecezjalnej Włocławskiej.
Pierwszym prezesem Akcji Katolickiej Diecezji Włocławskiej (1931r.) został Ludomił Pułaski (1871–1953), ziemianin, senator RP w latach 1922–1927, w 1918 pierwszy starosta powiatu konińsko-słupeckiego.
Ludomił Pułaski pozostawał zawsze w bliskich stosunkach z biskupami włocławskimi (Stanisławem Zdzitowieckim i Karolem Mieczysławem Radońskim), darzony przyjaźnią prymasa Augusta Hlonda; papież Pius XI nadał mu godność swego szambelana.
Ruch Katolicki; organ Akcji Katolickiej w Polsce 1931.04 R.1 Nr4 - 4
Ruch Katolicki; organ Akcji Katolickiej w Polsce 1931.10_11 R.1 Nr10_1
Ruch Katolicki; organ Akcji Katolickiej w Polsce 1938.01 R.8 Nr1 - 1
Ruch Katolicki; organ Akcji Katolickiej w Polsce 1931.03 R.2 Nr3 - 3_
Ruch Katolicki; organ Akcji Katolickiej w Polsce 1932.06 R.2 Nr6 - 6_
Ruch Katolicki; organ Akcji Katolickiej w Polsce 1932.08 R.2 Nr8 -
Ruch Katolicki; organ Akcji Katolickiej w Polsce 1934.02 R.4 Nr2 - 2_
Ruch Katolicki; organ Akcji Katolickiej w Polsce 1935.03 R.5 Nr3 - 3_
Ruch Katolicki; organ Akcji Katolickiej w Polsce 1934.01 R.4 Nr1 -
Ruch Katolicki; organ Akcji Katolickiej w Polsce 1936.06 R.6 Nr6 - 6_
Ruch Katolicki; organ Akcji Katolickiej w Polsce 1936.02 R.6 Nr2 - 2_
Ruch Katolicki; organ Akcji Katolickiej w Polsce 1936.05 R.6 Nr5 - 5
W latach 1933-1939
We Włocławku wydawano Tygodnik Polski. Był poświęcony sprawom religijnym, oświatowym i społecznym. Wydawcą tygodnika był Diecezjalny Instytut Akcji Katolickiej.
W 1935
Ukazywał się z dodatkiem: Akcja Katolicka natomiast w 1935-1937 z dodatkiem: Akcja Katolicka Diecezji Włocławskiej
Ruch Katolicki; organ Akcji Katolickiej w Polsce 1938.04 R.8 Nr4 - 4_
Ruch Katolicki; organ Akcji Katolickiej w Polsce 1938.11 R.8 Nr11 -
Przewodnik Katolicki. 1931 R.37 nr1 - 152
Ruch Katolicki; organ Akcji Katolickiej w Polsce 1937.01 R.7 Nr1 -
Ruch Katolicki; organ Akcji Katolickiej w Polsce 1938.02 R.8 Nr2 -
Na zdjęciu Parafialny Oddział Akcji Katolickiej w parafii Matki Boskiej Częstochowskiej w Ostrowitem – przed 1939 r.
